Filmy film czarno-biały, śląsk

Przez rok, od 1966 do 1967, Kazimierz Karabasz i Stanisław Niedbalski przyglądali się życiu Franciszka Wróbla. Poprosili go też, aby spisywał wszystkie swoje myśli, odczucia i wydarzenia, które odcisnęły na nim piętno, w pamiętniku. Ów pamiętnik prowadzi nas przez cały ten rok. Widzimy, jak Franek przybywa do OHP, uczy się tam zawodu, poznaje nowych ludzi i ogląda zupełnie inny świat niż w rodzinnej wsi.

Komedia o „świętej wojnie”, jaka toczy się między kibicami dwóch małomiasteczkowych drużyn piłkarskich. W tej rywalizacji – a rzecz się dzieje na Śląsku, centrum polskiego futbolu – wszystkie chwyty są dozwolone. Nie skąpi się pieniędzy, w pojedynek zaangażowani są zarówno dyrektor kopalni, jak i komendant milicji. Działacze sportowi usiłują „załatwić” wynik meczu w kawiarniach, a gdy „koperty” nie skutkują, uciekają się do różnych forteli. Działacze i kibice zespołu „Naprzód” za wszelką cenę chcą wygrać mecz ze „Spartą”. Wysłana przez nich piękna Gabrysia ma uniemożliwić najlepszemu zawodnikowi „Sparty” Walczakowi udział w meczu. Dziewczyna jednak z wzajemnością zakochuje się w swojej „ofierze”. Po meczu ma odbyć się ich ślub. Wobec takiego obrotu sprawy kibice drużyny „Naprzód” planują porwanie Walczaka. Dopiero pojawienie się podczas meczu na stadionie Gabrysi i Walczaka przechyla szalę zwycięstwa na stronę „Sparty”.

Stefan, jadąc samochodem z dziewczyną, dostrzega wyskakującego z pędzącego pociągu mężczyznę. Na stacji Brzezina zostaje zatrzymany tajemniczy mężczyzna z dwiema marynarkami. Sprawą zajmują się Karbowski i Knyszyn. Przesłuchanie tajemniczego Mikuły ukazuje straszną prawdę.

Bohaterką jest Krystyna, fryzjerka z małego miasteczka. Kiedy pojawia się możliwość wyjazdu, nie zastanawia się zbyt długo, zostawia męża i wyjeżdża na Śląsk. Staje się przodowniczką pracy, sprząta i uczy się spawania. Przybywa za nią mąż, który chce zabrać ją z powrotem.

III Powstanie Śląskie, na którego tle przedstawione zostały dzieje robotniczej rodziny Milcarków. Barbara, córka polskiego górnika, kocha Niemca Kurta, który jest w kopalni sztygarem. Wbrew woli rodziny wychodzi za niego za mąż… W kopalni wybucha strajk przeciwko wynikom plebiscytu. Polacy przygotowują powstanie. Kurt ma wysadzić tamę, aby woda zalała kopalnię. Usiłuje mu w tym przeszkodzić teść, stary Milcarek, który ginie z ręki zięcia. Czy Kurtowi uda się dokonać sabotażu i założyć ładunek wybuchowy?

Trwa druga wojna światowa. Na Śląsku polscy górnicy i hutnicy walczą jak tylko potrafią z okupantem. W jednej ze śląskich hut dokonują sabotażu. Niweczą w ten sposób produkcję niemieckich płyt pancernych. Zbliża się front, Niemcy szykują się do wysadzenia kopalni i huty, ale polscy dywersanci zaciekle ich bronią, oczekując na zbliżającą się, wyzwoleńczą Armię Radziecką.

Pięciu to górnicy, których połączyło wykonywanie tego samego zawodu i… katastrofa w kopalni, w której zostają zasypani. Są to mężczyźni w różnym wieku, o różnym doświadczeniu życiowym. Najstarszy z nich to były powstaniec śląski, Wala. On pierwszy podejmuje próbę wydostania się z zawału. Strzałowemu Bernardowi Kalusowi przypominają się czasy wojny, kiedy to stał się przypadkowym sprawcą śmierci syna Wali. Rysiek rozmyśla o ukochanej, która go opuściła i zamierza wyjechać do RFN. Są jeszcze dwaj najmłodsi: Staszek z Warszawy i Kazik, który pochodzi ze wsi... Czy pięciu mężczyznom uda się wyjść cało z katastrofy górniczej?